Τα μαθήματα της Βαϊμάρης

Πάουλ φον Χίντενμπουργκ, πρόεδρος του Γερμανικού Ράιχ κατά τη διάρκεια της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, χαιρετά στις 21 Μαρτίου 1933 στο Πότσδαμ της Γερμανίας τον Αδόλφο Χίτλερ, τον οποίο πριν από λίγο καιρό διόρισε στη θέση του καγκελαρίου. Η φωτογραφία από καρτ ποστάλ της εποχής

του Ηαrold James*

Από την ίδρυση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, το 1949, και εξής, οι Γερμανοί κοιτάζουν πίσω με ανησυχία την κατάρρευση της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, στις αρχές της δεκαετίας του 1930, και την άνοδο του ναζισμού. Ομως με πολλές από τις δημοκρατίες του κόσμου υπό πίεση και τον αυταρχισμό σε άνοδο, πρέπει όλοι να προσέξουμε τα μαθήματα αυτής της περιόδου.
1 Καταρχήν, το γεγονός ότι τα οικονομικά σοκ αποτελούν πρόκληση για όλες τις κυβερνήσεις, παντού και πάντα. Η οικονομική ανασφάλεια και η δυσπραγία πείθουν τους πολίτες πως οποιοδήποτε καθεστώς πρέπει να είναι καλύτερο από το σημερινό.
2 Ενα δεύτερο κρίσιμο μάθημα είναι πως σε ακραίες οικονομικά συνθήκες, το αναλογικό εκλογικό σύστημα μπορεί να κάνει την κατάσταση χειρότερη. Οταν η πολιτική σκηνή μιας χώρας είναι κατακερματισμένη, το αναλογικό σύστημα έχει περισσότερες πιθανότητες να παραδώσει μια ασυνάρτητη εκλογική πλειοψηφία, αποτελούμενη συνήθως από κόμματα της ακροαριστεράς και της ακροδεξιάς που θέλουν να απορρίψουν «το σύστημα», αλλά συμφωνούν σε λίγα άλλα πράγματα.

Advertisements

Το πετρέλαιο, σύμμαχος της ΕΚΤ στον στόχο του πληθωρισμού

του FLORIA N HENSE* Αν πάρουμε τοις μετρητοίς τον χαμηλότερο από το αναμενόμενο πληθωρισμό της Ευρωζώνης τον Απρίλιο, τότε η πρόβλεψη της ΕΚΤ περί σταδιακής ανόδου του εξακολουθεί να είναι περισσότερο ευσεβής πόθος παρά πραγματικότητα. Ωστόσο, η επιβράδυνση του Απριλίου οφείλεται, σε μ εγάλο βαθμό, στην εορτή του Πάσχα και θα πρέπει να υπάρξει ανάκαμψη τον Μάιο. Η ΕΚΤ θα παραβλέψει τη μεταβλητότητα των στοιχείων για τον πληθωρισμό. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, είναι πιθανόν ο πληθωρισμός να αυξηθεί στο 1,7%-1,8% λόγω της ανόδου των τιμών του πετρελαίου, τρομάζοντας ενδεχομένως ορισμένους επενδυτές. Εκτός όμως από την παροδική επίδραση του πετρελαίου το 2018, η μακροπρόθεσμη προοπτική για τον πληθωρισμό είναι περιορισμένη. Ο δομικός πληθωρισμός φαίνεται πως θα αυξηθεί πολύ σταδιακά, επιτρέποντας στην ΕΚΤ να εφαρμόσει το σχέδιό της περί σταδιακού περιορισμού της ποσοτικής χαλάρωσης.

Μια παράξενη αυτοκτονία στη Μόσχα του Στάλιν το 1938

Ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο του Νίκου Κυριαζή*, καθηγητή του Οικονομικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Το Βήμα»την Κυριακή 24-9-2017. Αφορά την αυτοκτονία του Δημ. Νικολόπουλου, Έλληνα πρέσβη στη Μόσχα το 1938, για τον οποίο υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία στο αρχείο του Υπ.Εξ.

Ο Κυριαζής καταθέτει την υπόθεση ότι ο Νικολόπουλος δολοφονήθηκε από τη σοβιετική μυστική αστυνομία, η οποία σκηνοθέτησε την αυτοκτονία του. Ο λόγος ήταν ότι ήθελαν να του κλείσουν το στόμα γιατί -όπως υποστηρίζει ο Κυριαζής- ο Νικολόπουλος είχε πληροφορηθεί από άγνωστη πηγή ίσως από τους Έλληνες ομογενείς της Γεωργίας- ότι ο Στάλιν είχε διατελέσει πράκτορας την τσαρικής μυστικής αστυνομίας Οχράνα.

Οι τρεις τάσεις που μπορούν να καταστρέψουν το διαδίκτυο

του Tim Berners-Lee 

Ο άνθρωπος που δημιούργησε το διαδίκτυο, το world wide web (www), προειδοποιεί για τις τρεις τάσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην καταστροφή του internet.
“Φαντάστηκα το διαδίκτυο ως μια ανοιχτή πλατφόρμα που θα επέτρεπε σε όλους, παντού, να μοιράζονται πληροφορίες, ευκαιρίες πρόσβασης και να συνεργάζονται πέρα από γεωγραφικά και πολιτιστικά σύνορα. Με πολλούς τρόπους, το διαδίκτυο έχει ζήσει μέχρι σήμερα αυτό το όραμα, αν και υπήρξε μια επαναλαμβανόμενη μάχη για να κρατηθεί ανοικτό. Αλλά κατά τη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών, ανησυχώ όλο και περισσότερο για τρεις νέες τάσεις, οι οποίες πιστεύω ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν προκειμένου το διαδίκτυο να εκπληρώσει τις πραγματικές δυνατότητές του ως ένα εργαλείο που εξυπηρετεί όλη την ανθρωπότητα.

Toward a Global Realignment

by ZBIGNIEW BRZEZINSKI*

As its era of global dominance ends, the United States needs to take the lead in realigning the global power architecture.

Five basic verities regarding the emerging redistribution of global political power and the violent political awakening in the Middle East are signaling the coming of a new global realignment.

The first of these verities is that the United States is still the world’s politically, economically, and militarily most powerful entity but, given complex geopolitical shifts in regional balances, it is no longer the globally imperial power. But neither is any other major power.The second verity is that Russia is experiencing the latest convulsive phase of its imperial devolution. A painful process, Russia is not fatally precluded – if it acts wisely – from becoming eventually a leading European nation-state. However, currently it is pointlessly alienating some of its former subjects in the Islamic southwest of its once extensive empire, as well as Ukraine, Belarus, and Georgia, not to mention the Baltic

Ένα σύστημα συντάξεων για τις νέες γενιές

των Μ. Νεκτάριου, Πλ. Τήνιου και Γ. Συμεωνίδη*

Οι πρόσφατες αλλαγές στις συντάξεις εγκλωβίζουν την Ελλάδα στην κρίση και συντηρούν την ανασφάλεια των συνταξιούχων. Για να σπάσει ο φαύλος κύκλος απαιτείται μια νέα θαρραλέα αρχή με άμεση έναρξη νέων κεφαλαιοποιητικών συντάξεων. Ενα τέτοιο σύστημα μπορεί να ανακόψει τον κατήφορο αλλεπάλληλων διαψεύσεων και περικοπών και να δώσει αποφασιστική ώθηση στην ανάπτυξη. Η πρόταση που αναλύσαμε στην Ενωση Αναλογιστών οδηγεί σε νέα αρχή. Εχει μελετηθεί, ενώ τα προβλήματα της μεταβατικής περιόδου είναι μικρότερα από αυτά που θα προκύψουν αν δεν γίνει τίποτε. Το σημερινό σύστημα –με συντάξεις στο 17% του ΑΕΠ και εισφορές στο 27% τα υψηλότερα στην Ε.Ε.– είναι επιβαρυντικό για την οικονομία, πλήρως αβέβαιο για τους συνταξιούχους και καταδικαστικό για την ανταγωνιστικότητα. Η χρηματοδότησή του απορροφά το 40% των φορολογικών εσόδων, ενώ το αφανές χρέος συντάξεων ανέρχεται στην περίοδο μέχρι το 2060 σε 470 δισ. ευρώ (με προεξόφληση 2%) – μεγαλύτερο από το εθνικό χρέος. Και όλα αυτά για μια σύνταξη η οποία απαιτεί συνεχείς επιχορηγήσεις από τον φορολογούμενο. Ακόμη και μετά τις αλλαγές του 2016, το σύστημα συντάξεων παραμένει υπερβολικά κρατικό, υπερβολικά δεσμευτικό, υπερβολικά επιβαρυντικό και υπερβολικά άκαμπτο. Δηλητηριάζει τις μελλοντικές προοπτικές της Ελλάδας και διώχνει τους νέους.

Πολ Καζαριάν στο Spiegel:Το ύψος του ελληνικού χρέους είναι το ψέμα του αιώνα!

O Aμερικανός μεγαλοεπενδυτής Πολ Kαζαριάν, ο μεγαλύτερος ιδιώτης επενδυτής στην Ελλάδα, πιστεύει ότι η χώρα μας δεν έχει πρόβλημα χρέους, διότι αυτό απλούστατα ανέρχεται όχι στο 177% αλλά στο 71% του ΑΕΠ της. Συνεπώς «το ύψος του ελληνικού χρέους είναι το ψέμα του αιώνα», όπως είπε χαρακτηριστικά ο Kαζαριάν στην διαδικτυακή έκδοση του περιοδικού Spiegel. Ο 61xρονος ιδρυτής της αμερικανικής επενδυτικής εταιρείας Japonica Partners, ο οποίος υπήρξε στο παρελθόν τραπεζίτης της
Goldman Sachs, στηρίζει την άποψή του έχοντας ως κριτήριο το χρονικό και όχι το ονομαστικό ύψος του στον τρόπο προσδιορισμού του χρέους: Eάν υπολογίσει κανείς σωστά το ελληνικό χρέος, το ύψος του δεν ανέρχεται στο 177%, αλλά το ανώτερο στο 71% του ελληνικού ΑΕΠ. Σύμφωνα με τον Καζαριάν ο υπολογισμός του χρέους θα

Francis Fukuyama: Οι φιλελεύθερες ελίτ που δημιούργησαν το σύστημα πρέπει να ακούσουν τις οργισμένες φωνές εκτός των πυλών

Η εκκωφαντική εκλογική ήττα της Χίλαρι Κλίντον από τον Ντόναλντ Τραμπ αποτελεί ένα ορόσημο, όχι μόνο για την αμερικάνικη πολιτική σκηνή, αλλά για ολόκληρη την παγκόσμια τάξη. Φαίνεται πως εισερχόμαστε σε μια νέα εποχή λαϊκιστικού εθνικισμού, στην οποία η κυρίαρχη φιλελεύθερη τάξη που συγκροτήθηκε από την δεκαετία του 1950 και έπειτα δέχεται επίθεση από θυμωμένες και ενεργοποιημένες δημοκρατικές πλειοψηφίες.
Ο κίνδυνος να διολισθήσουμε σε ένα κόσμο ανταγωνιστικών και οξυμμένων εθνικισμών είναι τεράστιος και αν συμβεί θα πρόκειται για ένα σταυροδρόμι τόσο σημαντικό, όσο και η πτώση του τείχους του Βερολίνου το 1989. Ο τρόπος με τον οποίο κέρδισε ο Τραμπ αποκαλύπτει την κοινωνική βάση που έχει κινητοποιήσει. Μια ματιά στον εκλογικό χάρτη δείχνει πως η στήριξη στην Κλίντον περιορίστηκε γεωγραφικά στις πόλεις στα παράλια των ΗΠΑ, με την ύπαιθρο και τις μικρές πόλεις να ψηφίζουν μαζικά Τραμπ.

Noam Chomsky για Donald Trump και Ευρώπη

Στ.Λυγερός: «Η ήττα της Clinton είναι η εξέγερση των μικρομεσαίων ενάντια στις ελιτ-Η παγκοσμιοποίηση δεν είναι φυσικό φαινόμενο, είναι πολιτικές επιλογές των ελιτ»

Η Άγκυρα, η Μοσούλη και η Λωζάννη

του Π. Παπακωνσταντίνου
Ήταν μια λεπτομέρεια, που πέρασε απαρατήρητη μέσα στον ορυμαγδό των ημερών, πλην όμως παραμένει αποκαλυπτική της τοξικής ατμόσφαιρας που περιβάλλει τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Στις 13 Σεπτεμβρίου, το αμερικανικό Ναυτικό συμπλήρωσε 241 χρόνια από την ίδρυσή του. Ανάμεσα στα πανηγυρικά μηνύματα που έστειλε μέσω Twitter ήταν και ένα αφιερωμένο στη Ναυμαχία της Τρίπολης, του 1804, όταν οι Αμερικανοί κατατρόπωσαν τις δυνάμεις της οθωμανικής Τριπολίτιδας. Στον πίνακα που συνόδευε το μήνυμα, διακρινόταν καθαρά η κόκκινη σημαία με την ημισέληνο και το αστέρι, παρόμοια με τη σημαία της σύγχρονης Τουρκίας.

Τα σύνορα και τα όρια του προέδρου Ερντογάν

του Πέτρου Παπακωνσταντίνου

Είναι αλήθεια ότι ο Ταγίπ Ερντογάν διαβεβαίωσε, στην επίμαχη ομιλία του, στη Ριζούντα ότι «σέβεται τα φυσικά σύνορα» της Τουρκίας, τα οποία, ατυχώς για τους γείτονές της, δεν συμπίπτουν με τα πολύ πιο ευρύχωρα «σύνορα της καρδιάς» του. Είναι επίσης αλήθεια ότι, όταν μιλούσε για τους «ομοεθνείς» του σε Θράκη, Κριμαία και αλλαχού, δεν πρωτοπορούσε. Πρώτος διδάξας του νεοοθωμανισμού, ο Τουργκούτ Οζάλ είχε διακηρύξει ότι «ο 21ος αιώνας θα είναι  αιώνας του τουρκισμού, με επιρροή που θα εκτείνεται από την Αδριατική μέχρι το Σινικό Τείχος». Μόνο που ο Οζάλ, άνθρωπος της απόλυτης εμπιστοσύνης των Αμερικανών, περιόριζε τις προβολές ισχύος στις τουρκογενείς δημοκρατίες του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας, την εποχή που η ΕΣΣΔ διαλυόταν. Τίποτε από αυτά δεν ισχύει για τον Ερντογάν. Η Ρωσία στέκεται και πάλι στα πόδια της και οι σχέσεις

Η Σύνοδος του Νότου και η άλλη Ευρώπη

Ως ένα πρώτο θετικό βήμα, με συμβολικό, αλλά και πολιτικό φορτίο, μπορεί να εγγραφεί η Σύνοδος του Νότου και η Διακήρυξη των Αθηνών που ως βασικό στόχο επεδίωξε να δώσει το μήνυμα ό,τι υπάρχοει και άλλη προσέγγιση στην επίλυση των ζητημάτων που ταλανίζουν την Ευρώπη, από τη σκληρή λιτότητα και την άκαμπτη μονεταριστική προσέγγιση της πολιτικής και της ευρωπαϊκής πραγματικότητας. Με τη λιτότητα να αποτελεί το κυρίαρχο πολιτικό αφήγημα ορισμένων χωρών της βόρειας κυρίως Ευρώπης, ως το αντίδοτο στην κρίση ενός χρηματοπιστωτικού διαχειριστικού συστήματος, το οποίο προκάλεσε έντονες και αλυσιδωτές αντιδράσεις, οκτώ χρόνια μετά το πρώτο ξέσπασμα, ένα σημαντικό τμήμα της Ευρώπης φαίνεται ότι μετά τη Σύνοδο, αρχίζει σταθερά μεν, ουσιαστικά δε να προτείνει μια «άλλη Ευρώπη». 

Το μεγάλο δίλημμα της ευρωπαϊκής κεντροαριστεράς

Ανεργία, επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου, διασώσεις ανεύθυνων τραπεζών, αύξησαν τη λαϊκή δυσαρέσκεια. Γιατί ο «τρίτος δρόμος» των Μπλερ και Σρέντερ ήταν μόνο για τις «ηλιόλουστες μέρες». Η άνοδος της ακροδεξιάς και η μόνη επιλογή των φιλοευρωπαίων.
Γύρω στις αρχές της χιλιετίας, η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία φαινόταν να βρίσκεται σε άριστη κατάσταση. Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία είχαν κεντροαριστερές κυβερνήσεις. Η καθεμία ενδιαφερόταν λιγότερο να ενδυθεί τον μανδύα του ταξικού πολεμιστή και περισσότερο να αποκτήσει σεβασμό -και ψήφους-, ως αποτελεσματικός διαχειριστής της καπιταλιστικής τάξης και «γιατρός» των κοινωνικών διαχωρισμών.

Ινστιτούτο Bertelsmann: «Το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης κινδυνεύει να αποτύχει»

Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης πλήττουν ακόμη σοβαρά τις νότιες χώρες της ευρωζώνης, διαπιστώνει νέα μελέτη του Ιδρύματος Bertelsmann, κάνοντας λόγο για αυξανόμενη κοινωνική ανισότητα στις βιομηχανικές χώρες.
Επιδεινώνεται η κοινωνική ανισότητα στις βιομηχανικές χώρες σύμφωνα με νέα μελέτη του γερμανικού Ινστιτούτου Bertelsmann. Τα προβλήματα «οξύνθηκαν εν μέρει δραματικά» τα τελευταία δύο χρόνια, επισημαίνεται στη σχετική έρευνα που δημοσιεύθηκε σήμερα και εστιάζει στις μελλοντικές προοπτικές 41 χωρών που Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και της ΕΕ. Καλύτερες «επιδόσεις» στη σχετική αξιολόγηση σημείωσαν οι σκανδιναβικές χώρες, με πρωτοπόρο τη Σουηδία, ενώ ακολουθούν η Ελβετία και η Γερμανία. Ωστόσο, ακόμη και οι ισχυρές χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά αρχίζουν να εμφανίζουν αστάθεια, υπογραμμίζεται στη μελέτη. Η οικονομία της Νορβηγίας πλήττεται από τις πτωτικές τιμές του πετρελαίου. Το αυξημένο προσφυγικό ρεύμα έφερε τη Σουηδία στα όρια των δυνατοτήτων υποδοχής ανθρώπων, ενώ και η ανεργία των νέων στη χώρα είναι υψηλή.

Τουρκία: Ξανά ο μεγάλος ασθενής;

του Άγγελου Μ. Συρίγου*
Το 1853 ο τσάρος Νικόλαος της Ρωσίας χαρακτήρισε την Οθωμανική Αυτοκρατορία ως τον μεγάλο ασθενή της Ευρώπης. Ο φόβος ότι ο διαμελισμός της Τουρκίας θα απέφερε σημαντικά οφέλη σε κάποια από τις Μεγάλες Δυνάμεις, οδήγησε σε τεχνητή παράταση της ζωής της αυτοκρατορίας, την οποία ουδείς τολμούσε να αγγίξει. Μέχρι που ήλθε η θύελλα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τα σάρωσε όλα.
Σε μία αντίστοιχη κατάσταση μεγάλου
ασθενούς φαίνεται να εισέρχεται και η σημερινή Τουρκία. Τα σοβαρά προβλήματα με όλους τους γείτονές της, η μακροχρόνια υποστήριξη του Ισλαμικού Κράτους, η στάση της στο Συριακό, τα παιχνιδάκια των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών που θέλησαν να εμπλέξουν τις ΗΠΑ σε πόλεμο το 2013 όταν σκόρπισαν το θανατηφόρο αέριο σαρίν σε συνοικίες της Δαμασκού, η τρομοκράτηση και οι διώξεις στο εσωτερικό της χώρας οποιασδήποτε αντίθετης φωνής μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, φωνάζουν ότι η
Τουρκία του Ερντογάν είναι προβληματικός και αναξιόπιστος εταίρος. Ουδείς, όμως, τολμά να θέσει επισήμως αυτή τη διάσταση του θέματος. Πιο χαρακτηριστική είναι η

Τομά Πικετί: «Εχει ανάγκη από κανόνες ο καπιταλισμός»

Matteo Bertelli
http://www.cartoonmovement.com/cartoon/380

«Τo Brexit δεν είναι μια ψήφος κατά της Ευρώπης αλλά κατά της μετανάστευσης και των αγορών που δημιουργούν ανισότητες […] μια ψήφος κατά της παγκοσμιοποίησης». Χάρη στις μελέτες του πάνω στις οικονομικές ανισότητες, ο διάσημος γάλλος οικονομολόγος Τομά Πικετί ερμηνεύει την αποχώρηση των Βρετανών από την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) στο εσωτερικό ενός ευρύτερου πλαισίου με κύριο σημείο αναφοράς τη δυσαρέσκεια των λαών για την ιδεολογία της παγκοσμιοποίησης, κάνοντας λόγο για ακόμη ένα σύμπτωμα της κρίσης στην οποία βρίσκεται ο καπιταλισμός. Μιλώντας στην ιταλική εφημερίδα «La Repubblica», ο συγγραφέας του εμβληματικού «Το κεφάλαιο τον 21ο αιώνα» υποστηρίζει πως πρόκειται για «μια παγκόσμια τάση για την οποία φέρει μερίδιο ευθύνης και η Ευρώπη».

Προνομιούχοι λαϊκιστές με ψεύτικους «εχθρούς»

Ευρωιερατείο και Brexit: Βελούδινο διαζύγιο ή απειλές και εκβιασμοί εν μέσω ευρωσκεπτικισμού και διαιρέσεων;

του Σταύρου Λυγερού

Παρά τον τεράστιας έκτασης επικοινωνιακό βομβαρδισμό που δέχθηκαν, οι Βρετανοί το τόλμησαν. Το 52% αγνόησε τις απεγνωσμένες εκκλήσεις του πρωθυπουργού Κάμερον, αλλά και των Εργατικών του Κόρμπιν. Αγνόησε τις απειλές του ευρωιερατείου, τις συστάσεις του προέδρου Ομπάμα, τις δυσοίωνες προειδοποιήσεις των κάθε είδους εμπειρογνωμόνων και μεγαλοπαραγόντων των Αγορών για τις καταστροφές που θα πέσουν στο κεφάλι των Βρετανών εάν υπερψηφίσουν την έξοδο από την ΕΕ. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μία εκλογική επανάσταση των πιεζόμενων μικρομεσαίων στρωμάτων της Βρετανίας εναντίον των κάθε είδους παγκοσμιοποιημένων αρχουσών ελίτ. Πιθανότατα το Brexit να υπερτερούσε και στη Σκωτία και στη Βόρειο Ιρλανδία, εάν δεν υπήρχαν